Selasa, 14 Februari 2012

Bebladbadan Paribasa (Metafora)

Bebladbadan
Napi nika bebladbadan?.....................................................
Bebladbadan inggih punikaartine tutur sujati, utawi kruna bebasanm kaanggen papiringan, saha madue purwakanti ( bersajak). ( Basita paribasa). Dalam Bahasa Indonesia hampir memiliki kesamaan dengan Metafora : adalah majas dalam bahasa indonesia yang membandingkan suatu dengan yang lain. Yang bukan menggunakan arti sesuangguhnya melainkan sebagai makna kiasan. Contoh : Raja siang keluar dari ufuk timur.

Bebladbadan kruna lingganipun "babad" artinipun tutur jati sane sampun kalampahan riin. Babad taler maarti abas wiadin basang kebo, banteng, utawi kambing. Sasampun polih seselan "el", pangiring "an" lan kaduipurwayang dados bebladbadan sane mateges kruna bebasan, kaanggen papiringan, saha madue purwakanti (bersajak).( Simpen, basita paribasa, 39,2004)

Bebladbadan puniki kawangun antuk lengkara utawi kruna tigang palet. Krunane sane pinih riin apalet dados "giing" utawi "bantang", krunane sane kaping kalih apalet, "arti sujati (bebasanipun)", sakadi sampiran, sane ngawangun purwakanti (sajak), krunane sane kaping tiga "arti paribasa", wiadin suksmanipun, makadi :
  1. Giing (bantang) : majempong bebek,
  2. Arti sujati (bebasanipun) : jambul,
  3. Arti paribasa : ngambul.
Dadosne kecap "mbul" ring kruna "jambul", mapurwakanti ring kecap "mbul" ring kruna "ngambul".

Bebladbadan puniki masaih ring "wewangsalan", sakadi papiring indik kahanan kalih laksanan janma, ring asapunapine sada pedas suksmanipun. Kewanten yening anake mabladbadan, artinipun sane sujati nenten kaucapang, antuk kasengguh sami sampun uning ring artinipun.

Ring sor puniki wenten makudang-kudang conto bebladbadan , luiripine :
bantang=makawat radio
arti sujatine= antena
arti paribasane=nganten
  1. Beruk magantung = kakocor, arti paribasane = bocol
  2. Ketimun pait = paya, arti paribasane = semaya
  3. Wayang gadang = Kresna, arti paribasane = tresna
  4. Macarang Uga = sambilan, arti paribasane = masambilan
  5. Matabeng gelang = tutub, arti paribasane = tutugang
  6. Makunyit di alas = temu, arti paribasane = katemu
  7. Mabuaya di tegal = alu, arti paribasane = nglalu, kalu
  8. Mataluh nyuh = tombong, ati paribasane = sombong
  9. Jukut gedebong = ares, arti paribasane = ngeres-eresin
  10. Matiuk Jawa = belati, arti paribasane = ngulati
  11. Mabatis bebek = gempel, arti paribasane = ngempelin
  12. Base wayah = kakap, arti paribasane = gapgapan
  13. Mabuah jaka = beluluk, arti paribasane = nguluk-nguluk
  14. Mabuah wayah = jebug, arti paribasane = gedebug
  15. Mabuah kelor = klentang, arti paribasane = klentangin
  16. Mabubuh kladi = kulek, arti paribasane = elek
  17. Jaja uli magula = abug, arti paribasane = jebug
  18. Maboreh tangkah = buat, arti paribasane = kuat
  19. Mablakas peleng = timpas, arti paribasane = mimpas
  20. Mabaju tanpa lima = kutang, arti paribasane = kutang
  21. Mainan bluak= capung=ngapung
  22. Maabian Jawa = kebon, arti paribasane = ngebon
  23. Makamben disunduk=maseselan= maseselan
  24. Mamunyin siap= makekruyuk=nyruyukan
  25. Nganggo kamben= macingcingan= mancing
  26. Madasar nasi= entip= ngintip
  27. Mabuah kelor=klentang=klentangin
  28. Masuang pleting=tundak=tundak-tundik
  29. Bidak jukung=layar=nglayarin
  30. Maumah sampi= kandang=ngandang-ngandang
  31. Kawat Radia= antena=nganten
  32. Prabu gede=kapal=apal
  33. Panak cicing=kuluk= nguluk-uluk
  34. Matapis jaka= duk=duk
  35. Matuak tape=berem=merem
  36. Tukad tanpa yeh= pangkung=bengkung
  37. Umah panggung=kampung=ngapung
  38. mauled jaka=ancruk=nguncrukan
  39. Ulet makaput=kacut=takut
  40. mauwat gedebong=otot=ngotot
  41. mauwat pandan=bagu=ngagu
  42. lim Bali=ancur= ancur
  43. bubuh sagu=ongol-ongol= nyengongolan
  44. makakul pasih=omang-omang= ngemang
  45. gunting buah=caket=raket
  46. Maraab umah=genteng=genting
  47. Maraab umah=alang-alangan
  48. Mamunyi kukur= ngengkuk=nungkuk
  49. Arjuna Durian=tualen=ngelen-len
  50. sibuh gedah=lumur=umur

16 komentar: