Minggu, 29 April 2012

Kruna Tuges ( kata Tugas Bahasa Bali)



Kruna tuges ( kata Tugas)


Manut geginane kruna tuges sejeroning lengkara wenten 5 soroh!

1.       Kruna Pangarep ( kata depan)
Inggih punika kruna sane ngraketang kruna-kruna sane wenten ring sajeroning lengkara, kruna pangarep punika tusing dadi atepan ring kruna di ungkurne ritatkala kasurat.
Upami:
a.       ka,  : benjang tiang ka Klungkung
b.      di,   : meme nyakan di paon.
c.       ri,    : Ri sedek ipun mamargi titiang wau rauh
d.      ring, : Ring Pasar wenten anak ngadol wastra.
e.      uli,   : Mara pesan ia teka uli peken.
f.        ba,    : Tusing dadi ba duur negak
g.        i        : I tuni  adin tiange mancing.


2.       Kruna panyambung
Inggih punika kruna sane anggen nyambungan kruna-kruna utawi lengkara sane pateh linggihne.
Upami :
a.       Muah
b.      Wiadin
c.       Yen
d.      Baan
e.      Apang
f.        Dugas
g.       Teken
h.      Tur
i.         Miwah
j.        Laut
k.       Kewala
l.         Kanti
m.    Sabilang
n.      Lan

3.       Kruna pakeengan ( kata seru)
Kruna sane kaanggen nyihnayang rasa utawi pikayun i manusa minakadi rasa bangga, sedih,demen miwah sebet.
Upami :
a.       Duh
b.      Aduh
c.       Dewaratu
d.      Ih
e.      Beh
f.        Dong
g.       Yeh
h.      Nah
i.         Plag
j.        Dar

4.       Kruna pateket ( kata sandang) inggih punika kruna sane ngawatesin kruna aran.
a.       Sang, Sang Bima, sang arjuna, sang kancil, sang garuda
b.      Dang, hyang ( ring genah suci)
c.       Sri
d.      I
e.      Ni
f.        para
5.       Kruna paneges ( kata penjelas) kruna sane mapiteges ring sejeronin lengkara
Upami:
a.       Masih
b.      Dogen
c.       Pesan
d.      Ja
e.      Ya, dll

kaketus saking: Tata Basa Bali Anyar, 23-26, Upada sastra ( Wayan suparka)

Tidak ada komentar:

Posting Komentar